Hướng dẫn cách chơi cờ vây / Chiến thuật và luật chơi cơ bản

Cờ vây là một loại cờ cổ đại có nguồn gốc từ Trung Hoa. Độ hấp dẫn của cờ vây là rất lớn và có cộng đồng game thủ đông đảo. Nếu game thủ vẫn chưa biết cách chơi loại cờ thú vị này, hãy cùng mình theo dõi bài viết nhé!

Cờ Vây

I. Cờ Vây là gì? Nguồn gốc trò chơi

Cờ vây được phát minh ở Trung Hoa thời cổ đại, là một trò chơi dạng chiến lược cho hai người, được cộng đồng quốc tế công nhận là một trong những loại cờ lâu đời nhất từng được con người phát minh ra. Loại cờ này được chơi rất phổ biến ở Châu Á và đang dần lan rộng ra các Châu lục khác. 

Săn ngay phụ kiện công nghệ thanh lý giảm 50%++ chỉ có tại Cuukiem3d.com

II. Bộ cờ Vây

1. Bàn cờ

Đặc điểm chung của một bàn cờ vây chính là gồm các đường thẳng dọc cắt các đường thẳng ngang tạo thành những ô vuông và giao điểm đều đặn. Trên thế giới ngày nay, phổ biến nhất là các bàn cờ: 9×9 / 13×13 và 19×19 (đơn vị tính là số ô vuông).

Theo văn hóa phương Đông, bàn cờ 19×19 ô vuông (tức 361 giao điểm) là tượng trưng cho 361 ngày trong năm (tính theo lịch Âm) và 4 góc bàn cờ sẽ tượng trưng cho 4 mùa Xuân / Hạ / Thu / Đông.

Những người mới bắt đầu làm quen với Cờ vây thường được khuyên chơi trên bàn cờ 9×9 để dễ dàng nắm rõ những chiến thuật cơ bản. Sau đó, nếu muốn tăng thên không gian cho bàn cờ thì game thủ có thể sử dụng phiên bản nâng cấp là bàn 13×13, đồng nghĩa với việc bạn phải linh động trong lối chơi vì không thể áp dụng các chiến thuật cơ bản như ở bàn 9×9 nữa.

Bàn cờ 19×19

2. Quân cờ

Quân cờ gồm 2 loại là Đen và Trắng. Mỗi bàn cờ sẽ có tổng cộng khoảng 400 quân (chia đều cho trắng và đen), vừa đủ để đặt vào tất cả các điểm giao nhau trên mọi loại bàn cờ.

Quân Cờ

III. Cách chơi cờ Vây

1. Quy tắc cơ bản

• Điều 1: Khi bắt đầu trận đấu, trên bàn cờ sẽ không có bất kỳ một quân nào và sau đó người cầm quân Đen được phép đi trước.
• Điều 2: gamer có thể đặt quân cờ vào bất kỳ giao điểm nào mà game thủ muốn. Tuy nhiên, tuyệt đối Không được đặt vào giữa hay trên cạnh của ô vuông và chỉ được đặt quân trong phạm vi của bàn cờ mà thôi.
• Điều 3: Quân cờ một khi đã đặt xuống bàn cờ là không được đi lại, bất di bất dịch (trừ trường hợp bị ăn quân).
• Điều 4: Sau khi đặt 1 quân cờ xuống bàn thì lượt của bạn sẽ kết thúc và đến lượt của đối thủ (hoặc ngược lại). Nếu bên nào vi phạm đặt từ 2 quân trở lên trong một lượt đi sẽ bị xử thua.
• Điều 5: Khi đến lượt của mình, bạn có thể bỏ lượt không đi, khi cả 2 bạn cùng bỏ lượt thì ván cờ sẽ kết thúc và thắng thua sẽ được định đoạt bằng cách đếm số quân cờ đã được đặt trên bàn cờ, game thủ nào có số quân cờ được đặt nhiều hơn là giành chiến thắng.

2. Luật ăn quân

Đầu tiên, ta sẽ tìm hiểu về khái niệm Khí của mỗi quân cờ: 

• Khi một quân cờ được đặt xuống tại vị trí bất kỳ trên bàn cờ thì tất cả các giao điểm nằm sát theo chiều ngang và dọc của quân cờ đó (không tính giao điểm nằm chéo) là khí của nó.

Khí là những chỗ đánh x

• Đặc biệt: game thủ có thể đặt nhiều quân cờ sát vào nhau để mở rộng Khí. Tuy nhiên, những quân cờ nằm ở vị trí chéo (ví dụ A và B) thì sẽ không mở rộng khí cho nhau dù đang được đặt sát nhau.

Luật ăn quân:

• Cứ mỗi một quân cờ của địch đặt vào ô khí của quân cờ của mình thì quân cờ của mình sẽ mất ô khí đó. 
• Bất kỳ quân cờ nào không còn ô khí sẽ lập tức bị loại khỏi ván đấu. 
• Như trong hình, nếu quân trắng đặt vào những vị trí x trên bản đồ thì sẽ ăn được những quân đen đã được đánh dấu.

Luật ăn quân

Điểm hết khí: 

• Miễn là vị trí đó còn khí thì ta có thể đặt cờ vào. 
• Nếu tại vị trí muốn đặt quân là điểm hết khí nhưng lại là điểm nối quân của mình thì vẫn được phép đặt quân.
• Ví dụ: Điểm tam giác là điểm hết khí của đen nên quân đen sẽ không được phép đặt vào. Nhưng đây lại là điểm nối quân của trắng nên quân trắng được phép đặt.

Điểm hết khí

• Ngoại lệ: Ta vẫn được phép đặt vào điểm hết khí trong trường hợp có thể ăn được quân đối phương. Ở minh họa bên dưới, khi quân đen đi vào các vị trí tam giác thì những quân trắng bị hết khí sẽ bị loại khỏi ván đấu.

Trường hợp đặc biệt

3. Đất – Mục tiêu của ván cờ

Để có thể giành chiến thắng, game thủ phải thu được càng nhiều Đất càng tốt:

• Đất là số giao điểm trống trên bàn cờ mà quân mình bao vây được (có thể tính trong phạm vi giữa quân mình với các cạnh biên của bàn cờ).
• Khi bản thân cảm thấy đã chiếm hết đất trong khả năng của mình thì bạn có thể bỏ lượt. Khi cả 2 bạn đều bỏ lượt thì ván đấu sẽ kết thúc và bắt đầu đếm đất để quyết định thắng thua.

Minh họa Đất

Lưu ý: Quân Trắng sẽ được cộng 5.5 đến 6.5 Đất tùy giao ước trước trận đấu vì bị chịu thiệt thòi là bắt đầu sau quân Đen.

4. Tạo Mắt cho các quân cờ để đề phòng trường hợp bị bao vây

Mắt: là điểm hết khí (hay giao điểm) được quân ta bao vây xung quanh và cũng là nơi đối phương không được phép đặt quân vào.

Trường hợp có 1 mắt: Nếu bạn có thể bao vậy toàn bộ đám quân địch chỉ có một mắt như hình bên dưới thì có thể ăn tất cả bọn chúng.

Điểm A là Mắt và bên phải là trường hợp 1 mắt

Trong trường hợp có 2 mắt trở lên: Ví dụ như hình bên dưới, ta sẽ có 2 mắt là A và B thì dù trắng có bao vây hết đám quân của đen và đặt một quân vào một mắt bất kỳ (A hoặc B) thì quân đen vẫn còn một mắt để vận khí. Ngay lập tức quân trắng vừa đặt vào đó sẽ bị loại và quân đen vẫn sẽ sống.

Trường hợp 2 mắt

5. Thu Quan

Thu Quan sẽ diễn khi mà ranh giới của mỗi quân đã được hình thành nhưng vẫn có thể đi tiếp (thường là giai đoạn giữa ván đấu trở về sau). 2 bạn sẽ bắt đầu mở rộng hay chiếm thêm đất cho mình vì lúc này đã có phòng tuyến vững chắc phía sau.

Ví dụ giai đoạn bắt đầu Thu Quan khi các vùng lãnh thổ đã được hình thành

6. Kết thúc ván cờ

Khi cả 2 gamer đều từ bỏ lượt của mình thì ván cờ sẽ kết thúc. Lúc này thắng thua sẽ được định đoạt bằng cách đếm Đất của mỗi người. game thủ nào giành được nhiều Đất hơn sẽ giành chiến thắng. Lưu ý: Trắng đi sau chịu nhiều bất lợi (vì phải đi sau) nên sẽ được cộng 5.5 đến 6.5 Đất tùy giao ước trước khi bắt đầu trận đấu.

IV. Mẹo chơi

1. Khi đám quân bị bao vây

Ví dụ quân Trắng hết cửa thắng

• Theo hình, quân trắng đang bị đen bao vây, lúc này việc của đen là chỉ cần đặt quân bít hết khí của quân Trắng và đánh đòn chí mạng vào ô đánh tam giắc là có thể loại bỏ hoàn toàn quân trắng đang bị quân mình bao vây.
• Còn đối với quân trắng thì sẽ vô phương chống đỡ vì dù có đặt quân vào các ô khí này cũng không không thể thay đổi được gì trừ việc tặng thêm quân cho Đen.

Trường hợp Trắng vẫn còn cơ hội

• Trong hình trên, các quân trắng mặc dù bị quân Đen bao vây hoàn toàn ở bên ngoài. Tuy nhiên, các đám quân trắng này vẫn sống, bởi vì vẫn còn khí và quân đen không thể bít hết các ô khí này (những chỗ khoanh tròn).

2. Hy sinh quân

Người chơi có thể hy sinh một vài quân cờ của mình để bẫy đối thủ và đem về lợi thế cho người mình. Điều này sẽ không ảnh hưởng đến việc thắng thua vì sau khi ván cờ kết thúc, người ta chỉ quan tâm số Đất chiến được chứ không ai quan tâm đến số quân bị loại cả. Tóm lại, không nên tập trung vào việc ăn quân của đối thủ mà không phân tích kỹ càng tình huống kẻo dính phải bẫy nhé!

3. Tập trung chiếm đất

Cho dù bạn có loại được nhiều quân cờ hơn đối thủ đi nữa mà số Đất chiếm được lại ít hơn thì vẫn sẽ bị xử thua như thường vì mục đích của ván cờ là chiếm càng nhiều đất càng tốt. Việc chiếm nhiều Đất cũng giúp đem lại nhiều ô Khí ngăn không cho đối thủ phản đòn. 

4. Rèn luyện kỹ năng Thu Quan

Khi bước vào giai đoạn Thu Quan thì tình hình lúc này sẽ rất căng thẳng, 2 bên sẽ bắt đầu tranh giành nhau từng ô đất một nên hãy rèn luyện kỹ năng Thu Quan là cực kỳ quan trọng để không bị đối thủ trên cơ lật ngược tình thế (hoặc ngược lại).

rèn luyện kỹ năng đánh cờ

5. Lưu ý cách tính điểm

Hãy đếm thật kỹ ô Đất của mình cũng như của kẻ thù và sau đó đối chiếu kết quả với đối phương để có được kết quả chính xác, minh bạch và công bằng nhất. Hãy nhớ rằng Đất không được tính các quân cờ trên sân (hay bị loại) và phải cộng thêm Đất cho quân Trắng.

Cờ vây là một trò chơi thú vị và đòi hỏi người chơi phải tư duy để đi những nước cờ đúng đắn nhất. Hy vọng bài viết trên đã giúp ích cho người chơi trong việc tìm hiểu về cờ vây. Chúc gamer thành công nhé!

Nguồn tham khảo: